ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ គប់គិត និង ឃុបឃិត
កន្លងមក តាមការសង្កេតរបស់ខ្ញុំ នៅលើទំព័រកាសែតក្ដី ទូរទស្សន៍ក្ដី និង កន្លែងផ្សេងៗទៀតមានការ ប្រើប្រាស់ ពាក្យខុស ពោលគឺ លើការសរសេរ និងការអានជាដើម ដែលនាំឲ្យភាសាខ្មែរស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់ ។ គួរខ្មែរគ្រប់រូបប្រើប្រាស់ពាក្យដែល ត្រឹម ត្រូវបំផុត កុំប្រើតាមទម្លាប់តៗគ្នា ព្រោះពេលខ្លះវាខុសទាំងស្រុង ដែល នាំឲ្យបាត់បង់តម្លៃនៃភាសាជាតិយើង ។ ក្នុងការប្រើប្រាស់ ពាក្យពេចន៍នេះដែរ យើងឃើញថាខ្មែររស់នៅកម្ពុជា ក្រោមប្រើប្រាស់បានត្រឹមត្រូវជាង ខ្មែរនៅ កម្ពុជា។ ខាងក្រោមនេះជា ពាក្យ ដែលយើងគួរស្វែងយល់ទាំងអស់ គ្នា និង ប្រើប្រាស់ឲ្យបាន ត្រឹមត្រូវតាម វចនានុក្រមសម្ដេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត ដែលពេលនេះខ្ញុំ លើកយក ពាក្យចំនួន ពីរ មកបង្ហាញដូចតទៅ ៖
យោងតាមវចនានុក្រមសម្ដេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត ទំព័រ ១២៩ ជួរខាងស្ដាំ បន្ទាត់ទី ២ ៖
គប់គិត កិ. រួមគំនិតគ្នា, គិតគូរគ្នា។ ឧទាហរណ៍៖ សុខ គប់គិតជាមួយសៅ ដើម្បីដណ្ដើមយកកង់របស់ ណារី ។
គួរកត់សម្គាល់ ៖ ខ្មែរភាគច្រើន ទាំងក្មេង ទាំងចាស់ តែងតែប្រើប្រាស់ពាក្យខុស ។ ឧទាហរណ៍៖ សុខ ឃុបឃិតជាមួយសៅ ដើម្បីដណ្ដើមយកកង់របស់ ណារី។
យោងតាមវចនានុក្រមសម្ដេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត ដដែល ៖
ឃុបឃិត ពុំឃើញមាននៅក្នុងវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត នោះទេ ។ មួយវិញទៀត ពាក្យ “ឃុបឃិត” នេះគ្មានអត្ថន័យទាល់តែសោះ មិនដឹងជាចង់មានន័យថាយ៉ាងដូចម្ដេច? មិនដឹងជាចង់សំដៅទៅលើអ្វី? ….?
គួរកត់សម្គាល់៖ ខ្មែរភាគច្រើន ទាំងក្មេង ទាំងចាស់ តែងតែប្រើប្រាស់ពាក្យខុស ពោលគឺច្រើនតែនិយាយ ឬ សរសេរ ថា ឃុបឃិត ដែលគ្មានអត្ថន័យទាល់តែសោះ មកជំនួសពាក្យ គប់គិត ដែលត្រឹមត្រូវ ។
តាមរយៈពាក្យពេចន៍ទាំងពីរ ដែលបានលើកឡើងខាងលើនេះ យើងគួរតែពិចារណាឡើងវិញ ដើម្បីកុំឲ្យភាសាខ្មែរស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់។ ពិសេសគឺអង្គភាពដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការងារភាសាជាតិ ត្រូវតែពិនិត្យ ជជែកពិភាក្សាគ្នា និង លើកហេតុផលឲ្យកាន់តែច្បាស់លាស់ អំពីពាក្យពេចន៍ខ្មែរ ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការឯកភាពគ្នាក្នងការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិខ្មែរយើង។ បើទោះបីជាយើងបង្កើតពាក្យថ្មីជំនួសពាក្យចាស់ យ៉ាងណាក្ដី ពាក្យថ្មីនោះត្រូវតែមានអត្ថន័យ មានភាពត្រឹមត្រូវ និង សមស្របបំផុត ប៉ុន្ដែបើពាក្យចាស់ មានអត្ថន័យត្រឹមត្រូវ គ្រប់គ្រាន់ហើយ យើងគួរគប្បីបន្ដប្រើប្រាស់ កុំយកពាក្យដែលគ្មានអន្ថន័យមកជំនួស ព្រោះនាំឲ្យបាត់បង់តម្លៃនៃភាសាជាតិ ។
ដោយ៖ បូណា
Posted on October 26, 2012, in ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ and tagged ព្រះពុទ្ធសាសនា, សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត, ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ, អក្សរសាស្ដ្រខ្មែរ. Bookmark the permalink. 33 Comments.
សង្ស័័យតែតាម៉ាប់ទៅពេលគេមិនទាន់កាត់ស្មៅទេដឹង ? គប់គិតជាពាក្យខ្មែរ ចំណែកឃុបឃិតជាពាក្យថៃ ថៃគេអានថាឃុបឃិត คบคิด ព្រោះតួ ค គេអានថា ឃ ។ តែពាក្យទាំងពីរនេះមានន័យដូចគ្នា ។
អាចមកពីស្មៅដុះច្រើនពេក អ្នកថែទាំមានចំនួនតិច ទើបកាត់មិនទាន់ទេដឹងបង ? ទើបធ្វើឲ្យតាម៉ាប់ឃើញដុះស្គុសស្គាយបែបនេះ…ត្រូវហើយបង គប់គិតជាពាក្យខ្មែរ ឯ ឃុបឃិត ជាពាក្យថៃ ន័យដូចគ្នាមែន វាត្រឹមត្រូវសម្រាប់ភាសាថៃ តែបើយកវាមកប្រើប្រាស់ និង ជំនួសក្នុងភាសាខ្មែរ គឺមិនត្រឹមត្រូវទាល់តែសោះ។ ពីមុនគេយករបស់យើងទៅ ដោយមិនឲ្យដូចខ្មែរ គេកែសម្រួលឲ្យមានលក្ខណៈថៃ វាមិនខុសអីពីពាក្យភ្លេងពិណពាទ្យនោះទេ ។
អង្គភាពទាំងអស់នោះរាប់ថ្ងៃនឹងអាលបើកប្រាក់ខែ ខ្លាចរដ្ឋសល់លុយច្រើនពេកុះ
យើងធ្វើការដើម្បីប្រាក់គឺជាការពិត ណាស់ តែគួរមានមនសិការជាតិផង គួរគាំពារភាសាជាតិឲ្យល្អឡើង
រឿងអង្គភាពដែលទាក់ទងគួរតែជារាជបណ្ឌិត្យសភា តែតាមអ្វីដែលខ្ញុំបានឮគឺថារាជបណ្ឌិត្យសភាស្មៅដុះជុកពេញផ្លូវហើយគ្មានអ្នកកាត់ផង ។
ព្រោះតែរវល់ខ្លាំងទេដឹង ទើបគ្មានពេលកាត់ស្មៅ ? តាម៉ាប់ថាត្រូវពេកហើយ ! មិនដឹងថាអង្គភាពទាំងនោះកំពុងគិតបែបណាទេ
ថ្ងៃមុនឮគេនិយាយរឿងស្អីទេ ធ្លាយដល់រឿងណុង ។ អូ នឹកឃើញហើយ និយាយរឿងពាក្យខ្មែរកើតថ្មីនឹង ។ តាមសម្ដេចសង្ឃរាជ លោកបន្ទូលថា វចនានុក្រមលោក ជាថ្នល់លំទេ តោងខ្មែរជាន់ក្រោយជាចាក់ពង្រាបឲ្យទៅជាថ្នល់កៅស៊ូផង តែតាមមើលជាក់ស្ដែង ថ្នល់លំនេះសុទ្ធតែរណ្ដៅផងពេលនេះ ។
មិនត្រឹមតែមិនថែទាំផ្លូវលំដ៏ចំណាស់នោះទេ ប៉ុន្តែបែរជាបណ្ដោយឲ្យផ្លូវមួយនេះខូចខាតកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ធ្វើឲ្យយើងគ្រប់គ្នាកាន់តែពិបាកធ្វើដំណើរ។
អ្នកថែមានតិច អ្នកធ្វើដំណើរដោយមិនបានខ្វាយខ្វល់មានច្រើន ហើយសំបូរអ្នកមើលនិងភ្នែកទៀត ។
ណាមួយប្រកាន់គំនិត “អញនិយម” ដឹងតែពីធ្វើដំណើរ មិនខ្វល់ថាវាខូចខាចទៅ នាំលំបាកដល់ខ្លួនឯងទេ តាម៉ាប់យល់យ៉ាងណាដែរចំពោះពាក្យពេចន៍ទាំងពីរនេះ ?
ប្រកាសទាំង២អំពីពាក្យ គឺសុទ្ធជាពាក្យដែលខ្ញុំប្រើច្រឡំ ។ នេះខាងក្រោមជាមតិខ្លះនៅពេលដែលខ្ញុំយកប្រកាសនេះទៅដាក់ក្នុងក្រុមមួយ ៖
១. ភាសាគឺរស់វចានុក្រមគឺស្លាប់ យ៉ាងណាមិញ វចនានុក្រមខ្មែរបោះពុម្ពចុងក្រោយតាំងពីជាង៤០ឆ្នាំមុនឯណោះពាក្យខ្លះអាចស្លាប់ទៅតាមសម័យកាលរបស់វា
២. ខ្ញុំតប៖ សម្ដេចសង្ឃរាជ លោកក៏បានមានសង្ឃដីកាថា វចនានុក្រមនេះត្រឹមតែជាផ្លូវលំទេ តោងខ្មែរជាន់ក្រោយជាធ្វើឲ្យឡើងជាផ្លូវកៅស៊ូ តែតាមមើលទៅផ្លូវលំនេះមានតែខូចថែម ។
ទោះវចនានុក្រមនេះមិនឃើញមានបោះពុម្ពតមែន តែអ្វីៗដែលម្នាក់ប្រកាន់ថា សំណេរខ្លួនខុសឬត្រូវមិនពឹងលើវចនានុក្រមតែមួយនេះ ?
៣. ក្រមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរកំពុងតែធ្វើរឿងនេះហើយ ប្រហែលជាចេញឆាប់ៗខាងមុខនេះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សម័យនេះអស់លោកបណ្ឌិតអក្សរសាស្ត្រក៏មានទំនាស់គ្នាយ៉ាងខ្លាំងដែរ ដោយហេតុនេះហើយទើបវាមានការយឺតយ៉ាវយ៉ាងនេះទំនាស់ចង់ខ្លាំងជាងពីសម័យមុនទៅទៀត។ នេះហើយចរឹតខ្មែរនោះ
ត្រឹមត្រូវ !! ប៉ុន្តែបើពាក្យថ្មីគ្មានអត្ថន័យនោះ ពុំគួរយកមកជំនួសពាក្យពេចន៍ចាស់ ដែលមានអត្ថន័យគ្រប់គ្រាន់ហើយនោះទេ ។ បើចង់ប្រើពាក្យពេចន៍ថ្មីឲ្យត្រូវសម័យកាល គឺត្រូវតែមានភាពល្អប្រសើរជាងមុន ទើបជាការប្រសើរ។
ខ្ញុំគាំទ្រជានិច្ចចំពោះការបង្កើតពាក្យពេចន៍ថ្មី ដែលមានអត្ថន័យអាចទទួលយកបាន ហើយបើបង្កើតថ្មី វាមិនប្រសើរជាងមុន គួរតែពិចារណាឡើងវិញ !!!
សម័យសម្ដេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត និង លោកសាស្ដ្រាចារ្យបណ្ឌិត កេង វ៉ាន់សាក់ គឺអាចនិយាយបានថាពេលនោះ ភាសាជាតិខ្មែរមានការរីកចម្រើនច្រើន ជាងបច្ចុប្បន្ន ពោលគឺលោកទាំងពីរមានចំណុចស្របគ្នាក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ដែលត្រឹមត្រូវរួមគ្នា ហើយបើការជំទាស់របស់ភាគីណាមួយ សមស្រប និង ប្រសើរជាង គឺត្រូវយកតាមគ្នា និង ឯកភាពគ្នា។
ខ្ញុំនៅតែចាត់ទុកពេលនោះ ជាកាលវេលាជំទាស់គ្នាដើម្បីរីកចម្រើន។ តែសម្រាប់បច្ចុប្បន្នមិនទាន់ដឹងថាយ៉ាងណានោះទេ ? អាចថាផ្លូវនេះ កាន់តែមានជង្ហុកច្រើនឡើង…
Pingback: Anonymous
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ សំឡេង « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុងមួយនៃប្រ
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ សំឡេង « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុងមួយនៃប្រ
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ កាឡា និង ក្រឡា « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុង
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ ខ្មែរនីយកម្ម ខេមរនីយកម្ម និង ខេមរយានកម្ម « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំ
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ កកិច-កកុច « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុងមួយនៃ
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ កកិច-កកុច « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុងមួយនៃ
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ កកិច-កកុច « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុងមួយនៃ
Pingback: ស្វែងយល់ពីពាក្យខ្មែរ ៖ កកិច-កកុច « បណ្ដាញសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ចែករំលែក ពិភាក្សា ពីជ្រុងមួយនៃ